Over Bazooka’s en Antibiotica

Interventie in de Kamer van Volksvertegenwoordigers op 26 maart 2020 – bespreking van het wetsvoorstel om staatswaarborgen voor bepaalde kredieten te verlenen in de strijd tegen het coronavirus.  
 
Collega’s 

Bedankt voor deze bijzonder constructieve vergadering in commissie Financiën en Begroting ter voorbereiding van de stemming in plenaire zitting van Kamer. 
 
Crisissen zijn uitdagingen. Dat zijn niet alleen de woorden van Napoleon, ze werden later ook bekend als titel van een succesvol boek van een ondernemer.  

In crisistijden moet men drie principes hanteren: men moet snel kunnen handelen, men moet duidelijk zijn en men moet vertrouwen kunnen schenken.  
 
Snel handelen is een noodzaak in crisissituaties. Vandaag hebben we dan ook getoond dat we dat kunnen, zonder daarbij de aandacht voor het verbeteren van de inhoud uit het oog te verliezen.  
 
Duidelijk zijn, vervolgens, betekent dat we vermijden om het te complex te maken . Dit zou tevens  de handelingsvrijheid van de minister te zeer  beperken bij het uitvoeren van dit plan. 
 
Vertrouwen schenken, tot slot, betekent in dit geval dat we vertrouwen hebben in de afspraken die tussen de commissie en de minister zijn gemaakt. Afspraken over  regelmatige feedback, over overleg omtrent de uitvoeringsbesluiten en over duidelijke rapportering over wat er effectief op het terrein gebeurt.  
 
We creëren vandaag de mogelijkheid om 50 miljard euro aan kredieten gemeenschappelijk te waarborgen, volgens de afgesproken formule tussen overheid en banksector.  

Wanneer we het over dat enorme bedrag hebben, valt vaak al de term ‘bazooka’. Ons land haalt letterlijk het grove geschut boven in de strijd tegen het coronavirus. Ik zou die term echter willen kaderen en vergelijk hem daarom graag met antibiotica.  

Bazooka’s – zoals deze in financiële crisissituatie – heb je in sommige gevallen klaar hebben , maar je gebruikt ze best zo weinig mogelijk omdat ze anders hun doeltreffendheid kunnen verliezen.  

Dat is met antibiotica niet anders: wanneer je ze te veel neemt, word je er immuun aan en dan hebben ze geen effect meer. Met andere woorden: het is belangrijk dat wij deze instrumenten, deze noodsteun of bazooka’s zo u wil, klaar hebben – maar het beste is dat we ze zo weinig mogelijk moeten gebruiken. We moeten deze crisis overmeesteren, door de banken en ondernemingen hun werk te laten doen.  
 
Wat ik vooral meeneem uit deze zopas afgelopen commissievergadering is de werkwijze die we gehanteerd hebben: we hebben samen, in een zeer specifieke context, een constructieve dialoog gevoerd. Ook al steunt een aantal partijen de regering niet, en ik kijk  daarbij ook naar PTB als Vlaams Belang , toch zijn we erin geslaagd om het debat op een positieve en opbouwende manier te voeren. 
 
Als ondernemer denk ik altijd eerst aan oplossingen en dat moeten we vandaag allemaal doen. De discussie over ‘Wat hadden we beter kunnen doen?’ en ‘Wat is er fout gelopen?’ moeten we voor later laten. In moeilijke tijden als deze mag dat niet onze prioriteit zijn. We moeten allemaal werken om oplossingen te vinden. Het wordt tijd om na te denken over wat er zal gebeuren ná de crisis. De ‘sortie de crise’. Want wanneer die voorbij is, zullen we de schade moeten opmeten. Dan zullen we moeten zorgen dat de motor van onze economie  opnieuw op dreef komt, niet geblokkeerd geraakt is. Dat is wat mij betreft bijzonder belangrijk.  
 
Ik hoop, collega’s, dat wat ik het ‘het nieuwe normaal’  van dialoog tussen partijen  in crisistijden zou willen noemen, ook het nieuwe normaal wordt ná de crisis.  

Namelijk, een dialoog leidt tot verbetering van de wetgeving, over de partijgrenzen heen, en dat we er allen het beste van maken.  
 
Ik dank u. 
 
Christian Leysen 
Ondernemer en volksvertegenwoordiger 

Interventie Christian Leysen in de commissie financiën en begroting – bespreking ‘26 maart 2022

Onze samenleving en economie worden vandaag hard getroffen door de coronacrisis.    

Elke dag kijken we bevreesd hoeveel nieuwe infecties er opnieuw zijn bijgekomen. Hoeveel mensen er opgenomen zijn in het ziekenhuis. Hoeveel mensen er aan het coronavirus zijn gestorven.

Maar het coronavirus treft ook onze economie bijzonder hard.   

Een zeer grote groep werknemers komt in tijdelijke werkloosheid terecht en heel wat bedrijven, zelfstandigen en non-profitorganisaties moeten verplicht de deuren sluiten.    

Andere bedrijven, zelfstandigen en non-profitorganisaties zien zich verplicht hun activiteiten sterk af te bouwen.   

De federale regering heeft al een hele reeks uitzonderlijke maatregelen genomen om de economische schok op te vangen. Denk maar aan het uitstel van betaling op het vlak van de bedrijfsvoorheffing, de btw en de sociale bijdragen. Maar ook aan de versoepeling van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht en het instellen van een overbruggingsrecht voor zelfstandigen.

Maar we zijn er ons van bewust dat dit niet voldoende is.

Heel wat bedrijven, non-profitorganisaties, zelfstandigen en particulieren zitten ook met belangrijke vaste kosten. Ze moeten leningen aflossen, huur betalen en facturen voldoen. Hierdoor dreigen ze tijdelijk met soms grote cashflowproblemen te kampen.    

Ook hier moeten we een oplossing bieden.

We moeten immers absoluut vermijden dat gezonde bedrijven overkop gaan en dat gezinnen in betaalproblemen komen. Dat zou een negatieve spiraal op gang brengen en de huidige crisis alleen nog maar groter maken.    

Het verheugt me dan ook dat de federale regering er in geslaagd is om een akkoord met de financiële sector te sluiten om de financiering aan de reële economie in stand te houden.

De overheid ook een garantieregeling activeren voor alle nieuwe kredieten en kredietlijnen met een maximale looptijd van 12 maanden, die banken verstrekken aan levensvatbare niet-financiële bedrijven, non-profit organisaties en zelfstandigen.

Deze garantieregeling heeft de volgende kenmerken:

• Het gaat om een totaal waarborgbedrag van 50 miljard euro. Dat is ongeveer 10% van het Belgisch bbp. Hiermee geven we een krachtig signaal naar onze burgers, zelfstandigen, bedrijven en non-profitorganisaties. We beseffen dat het momenteel bijzonder moeilijk is, maar we gaan jullie helpen. We sleuren jullie door deze crisis.

• Alle nieuwe bijkomende kredieten en kredietlijnen met een maximale looptijd van 12 maanden (excl. herfinancieringskredieten) die tot en met 30 september 2020 worden verstrekt, zullen onder de garantieregeling vallen.    

• Een belangrijke vraag is ook hoe de lastenverdeling gebeurt tussen de overheid en de financiële sector. Wanneer de garantieregeling is afgelopen, zal worden bekeken hoeveel verliezen er op de kredieten binnen de garantieregeling werden geboekt. De lastenverdeling tussen de financiële sector en de overheid zal als volgt gebeuren: 

• De eerste 3% aan verliezen zal volledig door de financiële sector worden gedragen.
  
  
  • Voor de verliezen tussen 3% en 5% zal 50% van de verliezen gedragen worden door de financiële sector en 50% door de overheid.
    
    
  • Voor de verliezen hoger dan 5% zal 80% van de verliezen gedragen worden door de overheid en 20% door de financiële sector.
    
    

Dat betekent dat als we naar een vrij klassieke economische crisis gaan, alle verliezen door de financiële sector zullen worden gedragen. In dat geval is er geen kost voor de overheid.

Wanneer we echter te maken krijgen met een zeer uitzonderlijke economische crisis – wat ik niet hoop – neemt de overheid een stuk van de kost op zich. Over de afgelopen 10 jaar (inclusief tijdens de financiële crisis van 2008-2009) bedroeg het maximale verlies ongeveer 1%. De nieuwe garantieregeling die werd overeengekomen, houdt in dat de overheid pas tussenkomt in de kosten wanneer de economische crisis minstens 3 keer zo zwaar is als de financiële crisis van 2008-2009.

De garantieregeling maakt het voorwerp uit van het wetsvoorstel dat vandaag hier wordt besproken. Het is belangrijk dat we dit wetsvoorstel nog vandaag plenair stemmen. Deze garantieregeling moet zo snel mogelijk in werking treden, zodat de financiering naar niet-financiële bedrijven, non-profitorganisaties en zelfstandigen gevrijwaard blijft.

Momenteel wordt ook nog hard gewerkt aan een koninklijk besluit dat de concrete modaliteiten en voorwaarden van de garantieregeling bepalen.

Ten slotte zal er ook nog een charter met de sector worden afgesloten. In dit charter staan de engagementen die de sector zelf op zich neemt buiten de garantieregeling om.

Zowel de werking van de garantieregeling als de engagementen van de sector buiten de garantieregeling om zullen nauw gemonitord worden door o.a. de Nationale Bank van België.

De ernst van de huidige situatie dwingt ons tot snel handelen, duidelijkheid en vertrouwen in het optreden van de Minister van Financiën. Een regelmatige terugkoppeling met deze commissie over de verdere invulling en uitvoering mogen we echter vragen aan de Minister en ik twijfel er niet aan dat wij hierop kunnen rekenen.