Het pakje aan uw voordeur is heus een CO2-taks waard

Christian Leysen ziet een grote uitdaging voor Vlaanderen als logistiek knooppunt: minder én slimmer transport.

Vlaanderen ziet en promoot zichzelf als logistieke topregio, maar het verkeer staat meer en meer stil. Antwerpen, dat zich als economisch hart van België omschrijft, heeft Brussel ingehaald als filehoofdstad. Transportondernemingen klagen over de rendabiliteit: hogere dieselprijzen, een gebrek aan chauffeurs (die liever rijden dan stilstaan) en veel verloren file-uren, terwijl ze hun tarieven niet kunnen aanpassen.

Na meer dan tien jaar tijdverlies werd vorig jaar een ‘historisch akkoord’ gesloten over de Oosterweelverbinding, waarbij werd aanvaard dat de Ring rondmaken met een Oosterweeltunnel slechts een deeloplossing is. Een bijkomende halve grote ring, een modal shift en de durf om het verkeer actief te sturen, zullen meer doen om het fileleed op te lossen. Is dat het antwoord voor de toekomst? Ten dele maar.

Transportobesitas

Mobiliteit van mensen en goederen is een basisvoorwaarde voor een gezonde maatschappij en een welvarende economie. Transportobesitas is even schadelijk en gevaarlijk als de menselijke gewichtsvariant. Veel transport is inefficiënt. Hoog tijd om nog sterker in te zetten op minder en slimmer transport.

De NMBS mag niet langer gegijzeld worden door de politieke en syndicale agenda’s

Christian Leysen

Ongeveer 50 procent van de ruimte in vrachtwagens op de Europese wegen bestaat uit lucht, door gefragmenteerd transport en lege retourvrachten. Bedrijven moeten de koppen bij elkaar steken om hun transportschema’s op elkaar af te stemmen. In plaats van te focussen op de laagste prijs van a naar b, moeten transport- en aankoopafdelingen samenwerken met collega’s én concurrenten om hun vervoersstromen via rationalisatie efficiënter en daardoor goedkoper te maken.

Big data over logistieke stromen en de verwerking ervan staan nog in de kinderschoenen. Best practices om verkeersstromen gemeenschappelijk te optimaliseren, bestaan, maar krijgen te weinig navolging. E-commerce leidt, vooral in de steden, tot meer transportinefficiëntie. Belgische en veelal Nederlandse koeriers doorkruisen ons land om individueel pakjes in uw bus, uw achtertuin of bij uw buurman af te leveren. De burger, zo vaak in woorden milieubewust, wil zijn aankopen zo snel mogelijk aan zijn deur. Wellicht zou het aangewezen zijn een file- en CO2-taks voor e-commerceleveringen in te voeren.

Modal shift gaat hand in hand met een goed functionerend openbaar vervoer. Niet alleen voor goederen, maar ook voor personen. De NMBS moet dringend als een echte onderneming geleid worden en mag niet langer gegijzeld worden door de politieke en syndicale agenda’s. Het is mooi om nieuwe kantoren naast stations te bouwen, maar daarnaast moet de trein een efficiënt, kostenbewust en betrouwbaar transportmiddel worden, wat in andere Europese landen wel lukt. Zo zullen middelen vrijkomen voor de noodzakelijke uitbouw van een voorstadsnet voor Antwerpen en Brussel.

Moedige politici gevraagd

Dat Vlaanderen een slimme kilometerheffing voorbereidt, is een stap in de goede richting. Maar de echte uitdaging gaat veel verder en ligt in de keuze voor slimme logistiek door slimme bedrijven, slimme burgers en vooral moedige politici. Daarom drie voorstellen: stimuleer bedrijven om die verkeersstromen op elkaar af te stemmen (en bestraf degenen die dit niet doen), hef een file- en CO2-taks op e-commerceleveringen en doorbreek het immobilisme door de NMBS een zelfstandig en professioneel beheer te gunnen. Ondertussen zullen bedrijven en hun werknemers hun best doen om satellietkantoren te gebruiken, geregeld thuis te werken of te kiezen voor carpooling en de fiets. Maar meer dan ooit hebben we ook een moedig beleid nodig. Ooit waren politici hevige tegenstanders van de actiegroepen en wierpen ze zich op als verdedigers van ‘koning auto’. Vandaag verplaatsen ze zich systematisch per fiets door het stadscentrum van Antwerpen. Dat is niet alleen het gevolg van de vele wegwerkzaamheden, maar ongetwijfeld ook van gezond voortschrijdend inzicht. Daar mag het niet stoppen. Nu nog dat extra duwtje.