Gedragsverandering bij overheid, ondernemingen èn burgers nodig
(Goedkeuring interparlementare resolutie COP 26 – 21 oktober 2022)
YES WE CAN
De interparlementaire klimaatdialoog, die de verschillende fracties uit al onze parlementen van het land samenbrengt, heeft gezorgd voor een gemeenschappelijke resolutie gericht aan de regeringen ter voorbereiding van de COP 26 . Ik moet u natuurlijk niet vertellen dat het met 11 verschillende fracties uit al die parlementen en de delegatieleiders van de verschillende parlementaire commissies uit die parlementen natuurlijk geen sinecure was om tot een gemeenschappelijke en breed gedragen tekst te komen.
De voorzitter van de dialoog, Philippe Muyters, heeft daartoe verschillende pogingen moeten ondernemen en is er dankzij zijn werk, maar evenzeer door het werk van de meeste fracties en hun bereidheid tot compromissen sluiten, in geslaagd om tot de huidig voorliggende tekst te komen. Hierbij wens ik mijn voorganger als voorzitter van de commissie energie, leefmilieu en klimaat Patrick Dewael als de delegatieleider namens het federaal parlement ook specfiek te bedanken.
Is dit voor ons als liberalen de perfecte tekst? Neen. Is dit voor de socialisten en groenen de perfecte tekst? HWellicht ook niet. Voor N-VA? Neen. Maar in het zoeken naar dat compromis moet je proberen van je partijlijn en verkiezingsprogramma af te stappen in het hogere doel, dat is om de ministers op de COP 26 in Glasgow een duidelijk mandaat te geven. Ik wil bij deze de collega’s die zich in deze ‘mindset’ hebben ingeschreven danken voor hun inzet.
Dames en heren, collega’s,
INCONVENTIENT TRUTHS
Het IPCC-rapport van augustus dit jaar dat erop wijst dat de klimaatverandering en de gevolgen ervan nog sneller op ons zullen afkomen en de aandrang om die verandering te mitigeren en er ons aan aan te passen, wordt steeds groter.
De COP 26 is in die zin belangrijk omdat de talrijke landen die het Akkoord van Parijs hebben ondertekend, daar hun engagementen tegen 2030 op tafel moeten leggen, kleur bekennen hoe ze op dat en vele andere waarschuwingen beleidsmatig willen reageren. Zoals u weet, valt het Belgische engagement onder het Europese, en heeft de Europese Commissie met haar Green Deal en voorstellen tot uitvoeringsbesluiten in het Fit For 55-pakket alvast een ambitieuze bundel om op tafel te leggen.
De resolutie ondersteunt die Europese ambitie én doet een duidelijke oproep aan andere landen en handelsblokken om even ambitieus te zijn en te evolueren. Wij willen als Europa een voortrekkerssrol opnemen, samen met andere blokken, maar dan moet iedereen ook meevolgen, in kader van een globaal gelijk speelveld. Een belangrijk wereldwijd instrument, dat ook tot internationale samenwerking noopt, is de internationale koolstofmarkt en de uitdaging om daarvoor de juiste spelregels vast te leggen.
De discussies zullen niet evident zijn. De agenda van de Aziatische en Afrikaanse landen loopt niet parallel met de Europese. Voor hen speelt mee dat hun energiebehoeften ongetwijfeld zullen stijgen ofwel omdat zij een groot deel van hun bevolking uit de (energie)armoede willen halen ofwel het hoofd moeten bieden aan verdere bevolkingsaangroei.
Toen ik geboren werd, waren er 2,7 miljard inwoners, vandaag 3x meer. Ook deze ongemakkelijke waarheid mogen we ook niet over het hoofd zien.
Zit de planeet wel te wachten om ‘gered’ te worden (wat maakt het de planeet uit om terug naar een ijstijd of naar de tijd van de dinosaurussen te gaan ?).
Daarentegen, is het overduidelijk dat wij wijs en verantwoord moeten omgaan met de planeet om ons eigen voortbestaan als mensheid te verzekeren. En ons handelen, onze levenswijze en onze productiemethodes aanpassen.
IT’S ECONOMY, STUPID
Laten we ons echter niet vergissen. Slogans en internationale hoogmissen voldoen niet. Handelen is nodig. Niet alleen de overheid, maar evenzeer wij als burgers, èn – niet te vergeten -de ondernemingen onmisbare partners zijn om een energetische omslag te maken.
Ondernemers en ondernemingen zijn de actoren die niet alleen moeten meespelen en zich aanpassen, maar ook de noodzakelijke hefbomen over de transitie mogelijk te maken. Door innovatie, door gerichte investeringen, door ESG principes in te voeren en te beleiden.
De transitie is een grote uitdaging maar ook een opportuniteit om meer mensen aan de slag te krijgen en – via een groeiende economie – de energieomslag mee te kunnen financieren.
Een reden te meer de hervorming van arbeidsmarkt grondig en snel gestalte te geven.
De financieringsaspecten van deze omslag zijn in Glasgow ook aan de orde. De resolutie gaat hier in verschillende punten op in. Meer bepaald het gebruik van overheidsmiddelen die als hefboom voor privémiddelen voor meer investeringen kunnen dienen. Er dient voldoende financiering te worden uitgetrokken op Europees niveau maar ook bestuurlijke ondersteuning, zodat de doelmatigheid van de financiering in het klimaatbeleid verzekerd kan worden. Ookde rol van financiële instellingen en de Europese Investeringsbank wordt belicht. Op vlak van klimaatfinanciering aan ontwikkelingslanden ijveren we voor een aangepaste bijdrage.
Last but not least, zijn maatregelen nodig om zich aan de klimaatverandering aan te passen. Denk aan de droogteperiodes van verschillende recente zomers en denk aan de recente hevige wateroverlast in Wallonië. Het is van belang onze gebieden klimaatbestendig te maken, met aandacht voor biodiversiteit, onze bossen als natuurlijke airco’s en natuur als spons. Ook oceanen spelen een belangrijke rol in
YES WE CAN ….TOGETHER
Tot slot collega’s, wil ik de oproep van de resolutie nog eens duidelijk ondersteunen in de zin dat de verschillende overheden in ons land zo snel mogelijk werk maken van de interne lastenverdeling van de inspanningen om de nationale doelstellingen te bereiken. Ik hoop dat hierbij op eenzelfde manier tewerk kan gegaan worden als bij de klimaatdialoog, waarbij hardleerse standpunten van wie dan ook verlaten kunnen worden en dat we een coherent bevoegdheidsoverschrijdend klimaatbeleid in ons land kunnen voeren.
De grootste bedreiging voor ons leefmilieu is het geloof dat we met goede intenties de problemen oplossen..
Laten we daarom allemaal onze verantwoordelijkheid opnemen, daadkracht tonen, maatregelen nemen. Als overheid, maar evenzeer als ondernemers en burgers.